Laz müziğinde uzun havalar ve yol havaları daha çok yayla yollarında icra edilir. Yaylalara bir süre öncesine kadar yaya olarak gidilirdi.
Günümüzde motorlu taşıtların kullanılması ile yaylaya gitme durumu farklılaştığı için bu üretimin yaşam alanı daralmıştır. Ancak eskiden bu yolculuklar 70 kilo yükü sırtlayan köylülerin hayvanlarını önlerine kattığı uzun yürüyüşlerle gerçekleşmekteydi.
Bu uzun yürüyüşler esnasında yolun yorgunluğunu atlatmak ve bazı ihtiyaçlar için molalar verilirdi. Hem yürüyüş esnasında hem de molalarda yaylaya çıkış ve mola şarkıları söylenirdi. Söylenen şarkılar daha çok uzun kayde ve yol kaydesi olarak adlandırılıyor.
Kaynak kişiler tarafından uzun yayla yolculuğunda söylendiği için uzun kayde ve yol kaydesi şeklinde adlandırılıyor. Uzun kaydeler daha ağır tempolu söylenirken mola yerinde söylenen şarkılar ise biraz daha hızlı tempolu olabiliyor. Mola yerlerinde söylenen şarkılara bazen atma kovalama ve karşılamalar da eşlik ediyor.
*Bu bilgiler Onur Kahveci’nin yayımlanmamış “Laz Müziği:Yerel Pratikler, Piyasa ve Yeniden İnşa” adlı çalışmasından alınmıştır.