Bu toplantı, Avrupa Birliği mali yardımları kapsamında Sivil Toplum Geliştirme Merkezi Derneği (STGM) tarafından yürütülen Türkiye’deki Hak Temelli STÖ’ler İçin Birlikte Kurumsal Destek Programı kapsamında desteklendi.
Tarih: 8 Temmuz 2023
Yer: Çamlıhemşin (DUDİ KONAK)
Katılımcılar:
Toplamda 20 kişi
12 Kadın
8 Erkek
Katılımcı Profili: Laz Enstitüsü üyeleri, Lazca kültürel çalışmalara katılan yazarlar, müzisyenler, aktivistler ve gönüllüler.
Toplantı Akışı:
Başlangıç Saati: 10:30
Bitiş Saati: 17:00
Gündem Maddeleri:
- Laz Enstitüsü’nün Lazcanın konuşulduğu yerlerde nasıl kurumsallaşabileceği
- Lazcanın yaşatılması yapılabilecekler
- Kadınların Laz Enstitüsünün kurumsallaşmasındaki rölü
Toplantıda dile getirilen görüşler özetle şöyleydi:
Lazca için yapılan çalışmaların gurur duyularak anlatılması gerektiği ve Laz Enstitüsü’nün bu konuda en ciddi kurum olduğu vurgulandı.
Lazca’nın geçmişte yok olmak üzereyken son yıllarda farkındalığının arttığı, eskiden Laz olduklarını söylemekten ve Lazca konuşmaktan insanların utanırken şimdi popüler hale geldiği belirtildi. Özellikle gençlerin Lazca öğrenmek istediği ve bunun nedenleri arasında enstitü çalışmaları, sosyal medya ve müzikle ilgili faaliyetlerin olduğu ifade edildi.
Tarihsel olarak bazı insanların Laz kökenlerinin farkında olmadığı, fakat şimdi daha çok genç neslin Lazca öğrenmek istediği, bu değişiklikte çocukların ve müziğin büyük rol oynadığı söylendi.
Geçmişte Lazca’nın okullarda yasak olduğu, bu yüzden bazılarının zorluklar yaşadığı, şimdiyse Lazca’da şiirler yazıldığı ve bu durumun bazıları için mutluluk kaynağı olduğu dile getirildi.
Modern olmanın bir göstergesi olarak “güzel Türkçe” konuşmanın önemi vurgulanırken, gençlerin Lazca’ya eskisi kadar hakim olmadığı belirtildi.
Kimlik bilincinin dil öğretiminin önemli bir parçası olduğu ve Lazca’nın kültür ve tarih bilgisiyle birlikte öğretiminin önemi üzerinde duruldu.
Geçmişte Lazca konuşmanın getirdiği zorluklar, aşağılama ve buna bağlı olarak oluşan travmalar üzerinde duruldu.
Eğitim, şehir hayatı ve kurumsal hayatta kadınların daha az Türkçe konuştuğu, bu sayede dili yaşattığı dile getirildi.
Lazca yazma ve konuşma pratiğinin önemi üzerinde duruldu. Özellikle bazı kadınların Lazca yazarken veya sosyal medyada Lazca içerik paylaşırken eleştirildiği ancak bu durumu sürdürmeye kararlı oldukları vurgulandı.
Erkeklerin kamusal alanı kullanmaları ve bu alanda Türkçe’nin hakim olmasının, dilin yaşatılmasında bir engel oluşturduğu ifade edildi.
Gürcistan tarafında, özellikle Sarp bölgesinde kadınların aktif sosyal yaşamda olmaları ve Lazca’nın yoğun olarak kullanılmasının, dilin genç nesil tarafından öğrenilmesine katkıda bulunduğu belirtildi.
Son olarak, daha fazla görünürlük ve örnek oluşturma ile Lazca’nın daha da yaygınlaşacağı üzerinde duruldu.
Çözüm Önerileri:
- Laz Enstitüsü’nün ayrı bir kadın örgütlenmesi oluşturması ya da oluşumunu desteklemesi
- Kadınlara yönelik Lazca yayınlar yapılması
- Okullardaki Lazca seçmeli derslerin desteklenmesi
- Yerel kurumlar ve STK’lar ile işbirliğinin geliştirilmesi
- Sosyal medyadaki Lazca içeriklerin artırılması, Lazca içerikli web sitesinin geliştirilmesi
- Yaşlılardan Lazca hikayeler, masallar, şarkılar ve şiirlerin derlenmesi
- Lazca yaz kampı düzenlenmesi ve Lazca konuşma kulüpleri oluşturulması
- Lazca şiir ve hikaye yarışmalarının düzenlenmesi.
- Üniversitede Laz dil edebiyatı bölümü için başvuru yapılması
